De wijsheid van Jezus Sirach

Eén van de opmerkelijkste wijsheidsboeken uit de periode tussen het Oude en Nieuwe Testament is 'De wijsheid van Jezus Sirach'. Een geschrift dat door katholieken wel, maar door joden en protestanten niet tot de Bijbel wordt gerekend. Geschreven omstreeks 180 voor Christus, heeft de tekst bijna uitsluitend in een Griekse vertaling gecirculeerd; de Hebreeuwse versie werd pas in 1896 bij toeval ontdekt in een afvalkamer van een synagoge in Caïro. 'De wijsheid van Jezus Sirach' bevat, gerangschikt op onderwerp, praktische en morele regels en aansporingen voor een verantwoord leven, zoals eerbied voor ouders, een juiste levenshouding, de relatie tussen man en vrouw, schijnheiligheid en grootmoedigheid. Het behandelt thema's als de vrije wil en 'determinisme' en laat de Wijsheid, in de gedaante van Spophia - 'Vrouwe Wijsheid' - in een hooglied vertellen over haar eeuwige relatie met God, en stelt haar gelijk aan de Wet van Mozes. Bovendien laat Jezus Sirach zien dat de aantrekkelijkheden van het hellenisme niet nieuw zijn, maar al in het Jodendom bestonden.